Define avcıları Van’da tarihi sömürüyor

VAN POSTASI GAZETESİ ÖZEL

Kültürel zenginlikleri talan eden define avcıları, Van’ın birçok ilçe ve merkez köyünde bulunan mezarlık, tarihi evleri, cami ve kiliseleri delik deşik etti. 

Define avcılarının kazı mesaisi devam ediyor. Avcılar, şehrin farklı noktalarında bulunan tarihi, kültürel ve dini mekanlarda kazılar yapıyor. Cami ve kiliselere bile göz diken define avcıları, zengin olmak için türlü yöntemlere başvuruyor. Avcılar, höyük ve ören yerlerinde, cami ve kiliselerde define arıyor. Define arama işi bazılarında tutku haline gelmiş durumda. Bu işi meslek edinen de var. Bazı zenginler bile define arıyor. Kimisi hobi olarak kimisi de zengin olmak için arama yapıyor. Çok sayıda define avcısı iş üstünde yakalandı. Cezaevinde yatan defineci sayısı hayli fazla, Cezaya rağmen bu işi bırakmayanlar da az değil. Kimi kazma ve kürekle kazı yaparken, kimi de kazıda kepçe kullanıyor. Define avcıları kazı esnasında tarihi ve kültürel yerleri ile mekanlara ciddi hasar veriyor.

TEHLİKEYE SÜRÜKLEYEN DEFİNE BAĞIMLILIĞI
Defineler, geçmişten bugüne toprağın altına gömülmüş tarih kalıntılarını ve bir şekilde yaşadığı yeri terk edenlerin ardında bıraktıkları gömüleri bulup zengin olmak isteyen insanların umudu oldu. Bu umudun peşine düşen çoğu insan, kimi zaman varını yoğunu satıp dedektör satın alıyor, kimi zaman ise kepçe kiralamaya kadar götürüyor. Bazen defin n maceraları hüsranla sonuçlanıyor. Kazı esnasında feci maceraları hüsranla sonuçlanıyor. Kazı esnasında feci şekilde can veren de, iş üstünde kolluk kuvvetlerine yakalanan da var. Definecilik birçok kişi de vazgeçilmez bir tutku haline gelmiş durumda. Bazılarında bu tutku hastalık boyutuna ulaşmış vaziyette.

TARİHİ MİRASLAR YOK EDİLİYOR
Geçmişte Türkiye'de yaşayan binlerce Ermeni ve Rum, savaş ve göç şartları sebebiyle evlerini terk etmek zorunda kaldı. Anadolu'dan göç ederken tüm değerli eşyalarını daha kolay taşıyabilmek için altına çeviren bu insanlar, daha sonra yaşadıkları yere tekrar geri dönebilecekleri umuduyla değerli eşyaları yanlarında götürmek yerine gömmeyi tercih etti. Dönemin şartları nedeniyle bir daha yurtlarına geri dönemeyen Rum ve Ermeniler'in bu gömüleri toprak altında kaldı. Ermeniler değerli eşyalarını genelde evin içine gömerken, Rumlar ise çoğunlukla evin dışına gömmeyi tercih etmiş. Anadolu'nun halen daha birçok köyünde Rumlara ve Ermenilere ait evlerin ayakta durduğu biliniyor. Birçok kişi bu defineleri kayıt altına aldı. Kayıt altına alınmayan gömüler de var. Defineciler teknolojiden de faydalanarak gömüleri bulmak için seferber oldu. Bizans, Grek ve Roma sikkelerinin yanı sıra Osmanlı padişahları döneminde kalan sikkeler de definecilerin ilgi alanında. 

TARİHİ YOK EDİYORLAR
Köylerinde tahrip edilmeyen ve define avcıları tarafından köylerinin delik teşik olduğunu söyleyen köy sakini Ömer Kuşan, “Köyümüzde bulunan evlerin çoğunluğu Ermeniler döneminden kalıyor. Depreme kadar da evlerde yaşayan insanlar vardı. Van’da yaşanan 2011 depreminden sonra evler boşaltıldı. Kimse yaşamıyor, bunu fırsat bilen define avcıları gece kazıya geliyor. Birçok ev içinde kazı yapıldığı için yıkıldı. Evlerde tarihi yazılar var. Evlerin kendisi bir tarih, define avcıları tarihi yok ediyor.” dedi.

KÖYÜMÜZ DELİK DEŞİK
Evler dışında mezarlık ve köyün bir çok noktasının kazılıp öyle bırakıldığını ifade eden Kuşan, “Köyün iki kısmında Ermenilere ait mezarlıklar var, her yıl turistleri gelip ziyaret ediyor, bu son yıllarda öyle oldu ki, kazılmadık hiçbir mezarlık kalmadı. Kazıcılar mezarda bir şey çıksa veya çıkmasa orayı kazıyor ve yerini doldurmadan bırakıp gidiyor. Eskiler değerli eşyalarını ölüleriyle gömermiş, define avcıları da mezarın üzerinde haç işareti var diye kazıp, kemikleri çıkarıyor, tarihe sahip çıkılmalı, tarih bir mirastır,  bugüne ve yarınlara. Köyümüzün bu şekilde delik, teşik edilmesi bizi rahatsız ediyor, buna bir çare bir çözüm bulunmalı.” diye konuştu.

Kaynak: Van Postası Gazetesi