Uzmanlardan Van Gölü havzasında kuraklık uyarısı

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, Van Gölü havzasının 2024 kışında bol kar yağışı alması nedeniyle yaz mevsiminde akarsuların zengin olduğunu ifade ederek, "Önümüzdeki Şubat ayında havza yeteri kadar kar yağışı almadığı zaman bizi çok ciddi bir kuraklık bekliyor" dedi.

Dünyada küresel ısınma ve iklim değişikliğinin de etkisiyle yağışların bölgelere göre değişkenlik göstermesi tedirginliğe neden olurken uzmanlar da bazı bölgelerde ciddi bir kuraklık beklediklerini ifade ediyor.

“2024 yılında havzaya bol kar yağması, yaz mevsiminde akarsular su bakımından zengindi”

Van Gölü havzasının kapalı bir havza olduğunu ifade eden Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, "Son 3-5 yıldır yaz mevsiminde ciddi bir kuraklık yaşanıyor. 2024 yılı bu nokta da en iyi yıllardan biriydi. Çünkü 2024 yılı kış mevsimi içerisinde havza bol kar yağışı aldı. Bu nedenle yaz mevsimine geldiğimiz zaman akarsular zengindi. 2024 yılı Ocak ayının ilk haftasında uydudan gördüğümüz ve Van Gölü’ne dökülen en büyük akarsularsan birisi olan Bendimahi Çayı etrafı karla kaplı. Yine Van Gölü’ne güneyden dökülen Engil Çayı havzası tamamen karla kaplı. Kuzeyden Erciş’ten dökülen Zilan ve Deliçay’ın bulunduğu üst havza tamamen karla kaplı. Geçen yıl bu havzaya yağan kar, yaz mevsiminde eriyerek akarsuları besledi. Son yılların su açısından bereketli yılını geçirdik. 2024 yılında Van Gölü havzasının büyük bir bölümü tamamen karla kapalıyken, 2025 yılına geldiğimiz zaman buralarda kar yok. Yine havzada inci kefalinin üreme göçünün gerçekleştiği en büyük yerlerden birisi alan olan Bendimahi Çayı geçen yıl karla kapalıyken, bu yıl kar yok. Bu bize şunu ifade ediyor. Şayet önümüzdeki Şubat ayı içerisinde havza yeteri kadar kar yağışı almadığı zaman bizi çok ciddi bir kuraklık bekliyor. Hem üreme göçü gerçekleştiren inci kefalleri açısından, hem de bölgedeki çiftçiler açısından kurak bir yaz bizi bekliyor" dedi.

“Şubat ayında kar yağışı almazsak çok ciddi bir kuraklık bizi bekliyor”

Ülke genelinde son yıllarda görülen kuraklıktan Van Gölü havzasın da nasibini aldığını ifade eden Dr. Öğretim Üyesi Akkuş, "Van Gölü havzasını diğer havzalardan ayıran en büyük özellik kapalı havza olması. Van Gölü havzasında yaz aylarında görülen kuraklığı aslında kış aylarında yağan karın miktarı belirliyor. Eğer kış mevsiminde havzaya düşen kar yağışı miktarı az ise yaz mevsimi haliyle kurak geçiyor. Geçtiğimiz yıl kış mevsimindeki Van Gölü havzası bol miktarda kar yağışı aldığı için 2024 yılının yaz mevsimi sular açısından bereketli geçti. 2025 yılına geldiğimiz zaman şu an Ocak ayının ortalarındayız. Geçtiğimiz 2024 yılının uydu görüntüleri ile 2025 yılının aynı tarihli görüntülerine baktığımız zaman geçen seneye göre kar örtüsünün çok daha zayıf ve büyük bölümlerde olmadığını görüyoruz. Özellikleri Van Gölü’ne dökülen Bendimahi Çayı ve yine kuzeyde bulunan Zilan ve Deliçay havzalarında adeta kar örtüsünün hiç olmadığını görüyoruz. 2024 yılında buralar tamamen karla kapalıyken, bu yıl ise maalesef kar örtüsü yok. Van Gölü’nün güneyi ile şehir merkezinin yüksek kesimlerde geçen yıl kalın bir kar örtüsü varken bu yıl ise kar örtüsünün olmadığını görüyoruz. Önümüzdeki Şubat ayı çok kritik bir öneme sahip. Van Gölü havzası 2025 Şubat ayı içerisinde kar yağışı almazsa çok ciddi bir kuraklık bizi bekliyor" diye konuştu.

“Akarsularda su yoksa maalesef inci kefalinin geleceğinden bahsetmemiz söz konusu değil”

Akarsuların her yerde önemli olduğunun altını çizen Dr. Öğretim Üyesi Akkuş, "Van Gölü havzası için bu önem yüz kat daha artıyor. Çünkü Van Gölü’nde yaşayan inci kefalleri her yaz mevsiminde üremek için akarsulara giriyor. Eğer akarsularda su yoksa maalesef inci kefalinin geleceğinden bahsetmemiz söz konusu değil. Bu sebepten umut ediyoruz ki önümüzdeki Şubat ayında havza bol kar yağışı alır, 2025 yılının yaz mevsiminde akarsuların gürül gürül aktığını görürüz. Şayet Şubat ayında kar yağışı almazsak çok ciddi bir kuraklık bizi bekliyor" şeklinde konuştu.