Adalet Bakanlığı, borçluların maaşlarına uygulanan haciz oranlarını kökten değiştirecek yeni bir taslak hazırladı. Mevcut uygulamadaki "dörtte bir" kuralı tarihe karışıyor, yerine gelir düzeyine göre artan oranlarda "kademeli haciz" sistemi getiriliyor.
Mevcut Sistem Değişiyor: Gelir Bazlı Haciz Geliyor
Hazırlanan taslakla birlikte, İcra ve İflas Kanunu'ndaki en çok tartışılan maddelerden biri olan maaş haczi düzenlemesi değişecek. Bugüne kadar kişinin gelir miktarına bakılmaksızın maaşın dörtte birine (yüzde 25'ine) haciz konulabiliyordu. Yeni sistemde ise "herkes aynı oranda etkilensin" anlayışı yerine, "daha fazla kazanan daha fazla ödesin" prensibi benimsendi.
Yeni Sistem Nasıl İşleyecek? Oranlar Belli Oldu
Taslağa göre, maaş haciz oranları yüzde 10 ile yüzde 60 arasında kademelendirilecek. Bir borçlunun maaşından yapılacak kesintinin toplamı, yüzde 60'ı aşamayacak. Bu, borçlunun en az yüzde 40 gelirinin kendisine kalacağı anlamına geliyor.
Sistemin işleyişi şu şekilde olacak:
Asgari ücret ve altı geliri olanlar: En fazla %10 haciz.
Asgari ücretin 2 katına kadar geliri olanlar: En fazla %20 haciz.
Asgari ücretin 3 katına kadar geliri olanlar: En fazla %30 haciz.
Oranlar, gelir arttıkça kademeli olarak artacak ve en yüksek oran %60 olacak.
Avukat Ağar'dan Örnek Hesaplama: “Asgari Ücretliye Yüzde 10”
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Avukat Begüm Ağar, yeni sistemin detaylarını şu örnekle açıkladı:
“Şu anki mevcut düzende maaşın yüzde 25'ine kadar maaş haczi uygulanabiliyor. Şimdiki taslak diyor ki maaş asgari ücretse en fazla yüzde 10 maaş haczi uygulanabilir. Asgari ücretin 2 katıysa yüzde 20, eğer ki asgari ücretin 3 katıysa yüzde 30'u kadar haciz uygulayabilirsin.”
Cebinde Ne Kadar Kalacak? Güncel Rakamlarla Haciz Tablosu
2024 yılı için asgari ücretin 22 bin 104 TL olduğu düşünüldüğünde, yeni sistemdeki haciz miktarları şöyle hesaplanıyor:
Geliri 22.104 TL (Asgari ücret) olan bir borçlu: Maaşının en fazla 2.210 TL'si haczedilebilecek.
Geliri 44.208 TL'ye (Asgari ücretin 2 katı) kadar olan bir borçlu: Maaşının en fazla 8.841 TL'si haczedilebilecek.
Geliri 66.312 TL'ye (Asgari ücretin 3 katı) kadar olan bir borçlu: Maaşının en fazla 19.893 TL'si haczedilebilecek.
Emekli Maaşlarına Dokunulmayacak
Taslakta dikkat çeken bir diğer önemli madde ise emeklileri ilgilendiriyor. Yeni düzenlemeye göre, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından bağlanan emekli maaşlarına haciz konulamayacak. Bu madde ile emeklilerin maaşlarının koruma altına alınması hedefleniyor.
Adalet Bakanlığı'nın hazırladığı taslağın, yasalaşmak üzere TBMM gündemine gelmesi bekleniyor. Değişiklik, özellikle düşük ve orta gelirli borçluların hayatını kolaylaştıracak önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.