Dünya mirasına aday Harput Kalesi için projelendirme çalışması

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne giren 4 bin yıllık tarihi geçmişe sahip olan Elazığ’ın simgesi, medeniyetler beşiği Harput Mahallesi’nin ismini aldığı Harput Kalesi için Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç koordinesinde projelendirme çalışmaları ile restorasyonda kullanılması düşünülen taşlar ayrıştırılarak dışarı taşınmaya başlandı.

Kent merkezine 6 kilometre uzaklıkta bulunan ve medeniyetler beşiği olarak tarihi ve dini açıdan önemli bir değeri olan Harput Mahallesi’nin UNESCO Dünya Mirası kalıcı listesine girmesi için başlatılan çalışmalar sürüyor. Covid-19 nedeniyle bu yıl çok fazla ziyaretçi almayan mahallede bulunan, ayrıca şehrin simgesi olan Harput Kalesi’nde 7 yıldır süren kazı yerine, projelendirme ve iç temizlik çalışması başlatıldı. Milattan Önce 8. Yüzyıl’da Urartu Krallığı tarafından yapılan Harput Kalesi’nde Kazı Başkanı Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Güzel Sanatlar Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, koordinesinde yürütülen çalışmalar kapsamında kale içinde bulunan zindan ile 4 nolu konutun projesi çizilmeye başlandı. Özellikle Osmanlı Mahallesi denilen caminin olduğu proje ise tamamlandı, koruma kurulundan geçti. Ayrıca teknik ekibin kazı evinde çıkan parçaları birleştirip çizimlerini yaptığı aktarıldı.

Öte yandan şu anda 25 kişilik ekibin, kalede bulunan taşlar ayrıştırarak iki bölüme ayırıp, yeniden restorasyonda kullanılması için kale dışına taşınması için çalışma başlatıldı.

Projeler üzerinde çalışılıyor, taşlar kale dışına taşınıyor

Harput iç Kale kazılarının 2020 çalışmalarına başladıklarını belirten Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, “Kazı çalışmalarından daha çok projeler üzerinde durduk. Kale içindeki daha önce kazısı yapılmış zindan ve 4 nolu dediğimiz konutun projesi çiziliyor. Özellikle Osmanlı Mahallesi dediğimiz caminin olduğu proje koruma kurulundan geçti ve önünüzdeki yıllarda onun uygulamasını yapıp turizme açmayı planlıyoruz. Bu sene bakanlığımız ve müzeler müdürlüğünün desteği ile Türk Tarih Kurumu ile bir proje yaptık. Kale içindeki daha önceki kazı yıllarında restorasyonda kullanılmak üzere biriken ama görünüşü çok hoş olmayan malzemeyi iki gruba ayırdık ve böylece yeniden restorasyonda kullanılmak üzere kale dışına taşıtıyoruz. Türk Tarih Kurumu ile ilgili projemiz de ayrıca mevcut ve eksik kalan çizimleri gerçekleştiriyoruz"dedi.

Atölye çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Prof. Dr. Aytaç, "Böylece uzun yıllar yapılan kazılar turizm noktasına taşınmış oldu. Bu kazılar için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Elazığ Valiliği, Fırat Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu, belediye ve il özel idaremizden aldığımız katkılar oldu. Bu kurumların ortak çalışması ile Harput Kalesi önemli yere taşındı. 2018 yılında UNECSO geçici listeye alınan Harput’un asil listeye alınması içinde ön hazırlıklar yapıldı. Bunlarla ilgili ileriki yıllarda daha ciddi çalışmalar yapılarak süreç devam edecektir”diye bilgi verdi.

"Teknik işlerimiz 12 ay devam ediyor"

Teknik ekip olarak çalıştıklarını dile getiren Aytaç, “Toplamda 25 kişi ile 2020 çalışmalarını sürdürüyoruz. Aralık ayına kadar bu şekilde devam edecek ama bizim yayın ve diğer teknik işlerimiz 12 ay üzerinden devam ediyor. Fiili kazıya uzak durmamızın sebebi yakın çalışma durumlarından uzak kalınması. Sağlık konusu olduğu için dikkat edilmesi noktasındaydı. Biz de eleman alıp yeniden kazıya başladığımızda fiili kazının yarım kalma ihtimalini dikkate alarak böyle bir plan yapmak durumunda kaldık. Seneye bir aksilik olmazsa özellikle de sağlık ile ilgili bir sorun kalmazsa daha erken başlamayı planlıyoruz. Böylece hem projelerin yürütülmesi hem de kazı alanlarının açılarak buluntular elde edilmesi çalışmalarımız devam edecek” ifadelerini kullandı.