Erzurum en fazla coğrafi işaret alan üçüncü il

Erzurum yöresel yemeklerinden Çortutu Pancarı ve Aşmalı Yahni’ye Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescil belgesi verildi.

Erzurum aldığı coğrafi işaret sayısı bakımından ilk üç il arasında olurken 50 ürünün daha tescil beklediği belirtildi.

Çortutu Pancarı tescillendi

Şalgam turşusu Erzurum ve yöresinde meşhurdur. Şalgamlar, ilk önce daire şeklinde sonra küçük parmak kalınlığında ve boyunda kesilir. Turşu vurmak isteyenler küplere turşu kurar. Turşuya koku vermesi için katmak isteyenler için içine reyhan da katabilir. Turşu olduktan sonra Çortutu pancarı yapılır. Bir miktar şalgam turşusuna, bir ölçek pirinç veya bulgur katılır, ayrıca parça et veya kavurma ile pişirilir. Şalgam turşusuna "çortutu" turşusundan yapılan bu pancara da "çortutu pancarı" denir. Bilhassa kış aylarında yapılan yemek çeşididir.

Palandöken Kadın Kooperatifi lotus yemek çalışanlarından Aslı Çakır ve Günay Hurşit, Erzurum ve yöresine ait çortutu pancarının malzemeleri ve yapımını tarif ettiler.

Çortutu yemeğinde kullanılacak malzemeler ise 6 adet Şalgam, 150 gram Kıyma et, 1 adet kuru soğan, 2 diş sarımsak, 2 yemek kaşığı salça, Zeytin yağ veya tereyağı, Tuz, Karabiber ve Reyhan.

Kültür ve Turizm İl Müdürü Cemal Almaz, Erzurum’un ana yemekleri arasında yerini alan ve tescil edilen çortutu (şalgam) pancarı yapımı ve tescillenmesi hakkında şu bilgileri verdi: “Erzurum ve yöresine ait yöresel olarak adlandırılan çok özel ve yerel bir yemek çeşidi çortutu (şalgam) yemeğini sizlere tanıtacağım. Eski ve yerel Erzurum ağzı ile çortutu bir pancar çeşididir. Yemek çeşididir. Çortutu pancarı ana ham maddesi şalgamdır. Şalgam hepinizin bildiği gibi turpgillerdendir, bezımsı bir sebzedir, bu sebze belki çok yerde bulunmaz. Erzurum’da derler ki bir takım hastalıkları olanlar için hiç şalgam yemedin mi, ya da hiç şalgam tarlasının yanından da mı geçmedin, ya da kokusunu da mı almadın. Şalgamları yazdan salamura şeklinde ince ince kıyılır, hatta bunun turşusu da yapılır, bunun yemeği de yapılır, bir kış yemeğidir. Yapımı çok kolaydır. Ama yemesi de bir o kadar tatlıdır, bir yiyen bir daha yemek ister. Özellikle bu malzemeleri her kes temin eder ve yapabilir. Bu mutfaklarda yerini alan bir yemek oldu. Çortutu pancarının geçtiğimiz hafta tescilini yani coğrafi işaret belgesini almış bulunuyoruz. Bu sayede hem Türk hem de dünya mutfağına armağan etmiş olduk. Bu farklı tadı mutlaka tatmanızı tavsiye ederiz. Eminim ki bir yiyen bir daha yemek isteyecektir. Erzurum’da çok sık yapılır. Erzurumlu hanımlar bunu sıkça yapar.”

Erzurum’un tescilli aşmalı yahnisi yapılışı

Önce aşmalar kuru (kayısılar) soğuk su ile yıkanır. Yumuşak olsun diye, Bir tencereye 2 yemek kaşığı tereyağı konulur, küçük boyutta kuru soğanlar konulur, kavrulur. Etler de konularak birlikte kavrulur, Salçayı da ekleyip birkaç defa çevirdikten sonra su ilave edilir. Tuzu ve biberleri de konularak etler yumuşayana kadar kaynatılır. Sonra aşmalar da konulur ve kısık ateşte pişirilir. Damak tadına göre yemeğinizin ekşi olmasını istiyorsanız ekşi aşma, tatlı istiyorsanız tatlı aşma kullanılır.

Erzurum Kültür Turizm İl Müdürü Cemal Almaz, Yerel lezzetlerimizden haklı bir yere de sahip olan aşmalı yahni yemeğini tanıyıp tanıtacağız. Aşmalı yahni adından da anlaşılacağı gibi yerel bir yemektir. Tamamen natürel, tamamen doğal ve yerel, özgün bir yemek çeşididir. Aşmalı yahni Erzurum’a has bir yemek çeşididir. Kış yemeğidir. Erzurum’un ana yemekleri arasına girer. Aşmalı yahninin malzemeleri yaz aylarından hazırlanır, malzemeleri yaz ayında kurutulan ekşi veya tatlı kayısıların, pişirilmeden önce ılık suda ıslatılarak yumuşatılması ile hazırlanan bir yemek çeşididir. Erzurum’da da bu yemekleri tescil ettirdik. Türk Patent Kurulunda 19 çeşit yerel ürünümüz bulunmaktadır. Bu yemek ve tatlıların birçoğu özgün yemek grubunda yer alır. Su böreği gibi, cağ kebabı gibi, mantı gibi, bunların arasına şimdi de aşmalı yahni tescillendi. Aşma dediğimiz kurutulmuş kayısılardır. Bu yemeğin içerisine arpacık soğanı, haşlanmış dana eti ile bütünleşen bir yemek çeşididir. Son derece besini olan yemek çeşidi, tamamen doğaldır. Kış yemeği arasında yer alır. Damak tadına hitap eder. Yerli ve yabancı turistlere hitap etmenin onurunu yaşıyoruz. Bu yemeği bilmeyenlere tarifi verdiğimiz gibi kendileri yapıp farklı bir damak tadı ile yemek yeşim olurlar” ifadelerini kullandı.