Uşak Şeker Fabrikası 95 yaşında

İSTANBUL (AA) - Türk şeker sanayinin "ilk göz ağrısı" Uşak Şeker Fabrikası'nda pancarın şekere dönüşüm yolculuğu 95 yıldır aralıksız devam ediyor.

Türkşeker'den yapılan açıklamaya göre, Uşaklı Nuri Şeker'in gayretleri ve Uşak'ta mahalli birçok müteşebbisin katılımıyla kurulan Uşak Terakki Ziraat TAŞ tarafından 6 Kasım 1925’te temeli atılan Uşak Şeker Fabrikası, 17 Aralık 1926'da işletmeye açıldı.

Uşaklı halı tüccarlarından Celepzade Abdullah Bey bir Avrupa gezisinde Almanya'da Uşak'ta ekilen "çükündür" diye anılan kırmızı pancardan başka bir çeşit pancarın bulunduğunu öğrenir.

Bu tohumdan takriben 8-10 kilogram kadar Uşak'a getirerek meraklı çiftçilere dağıtır. Molla Ömer Oğlu Nuri Bey de bir miktar tohum alarak Kalfa köyündeki tarlasına eker. Nuri Bey, ürettiği pancardan pekmez ve köpük helvası yapmayı başarır. O yıllarda ülkenin hiçbir yerinde şeker bulma imkanı olmadığı için ürettiği tatlı çeşitlerini satarak kazanç elde eder.

Nuri Şeker, bu tarihten itibaren Uşak'ta bir şeker fabrikası kurmayı amaç edinir ve Nuri şeker öncülüğünde 19 Nisan1923 yılında Uşak Terakki Ziraat Türk AŞ kurulur.

Uşak Terakki Ziraat TAŞ tarafından 6 Kasım 1925'te temeli atılan Uşak Şeker Fabrikası, 17 Aralık 1926'da işletmeye açıldı.

Fabrika, ilk açıldığı yıl 1.263 ton pancar işleyerek 114 ton kristal şeker üretti. Kuruluş kapasitesi günlük 500 ton olan Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası, günümüzde 1.800 ton günlük üretim kapasitesine sahip.

- Rekor üretim 1982'de gerçekleşti

Uşak Şeker Fabrikası, 95 yıllık geçmişinde en çok üretimi 1982'de gerçekleştirdi. Fabrika, bu dönemde 289 bin 700 ton pancarı işleyerek 43 bin 922 ton şeker elde etti. Böylece tüm zamanların en iyi verilerine 1982 yılında ulaşılmış oldu.

Fabrika için ekim yapılan alanlarda dekar başına en yüksek verim 2016'da gerçekleşirken, 2016 yılında dekar başına yaklaşık 6 ton pancar elde edildi. Böylece 2016, en verimli yıl olarak kayıtlara geçti.

Fabrika tarihinde en az kaybın olduğu 2019 yılında tesellüm edilen 213 bin 316 ton pancarın yüzde 80'ine denk gelen 169 bin 965 ton pancar, doğrudan fabrikaya nakledilerek pancardaki kayıp en aza indirildi.

2019, bu oranla fabrika merkezine alınan direkt nakliyeden dolayı kaybın en az olduğu yıl olarak kayıtlardaki yerini aldı.

11 Eylül'de yeni üretim dönemine start veren fabrika, 2020-2021 üretim döneminde 238 bin ton pancarı işleyerek 33 bin ton şeker, 10 bin ton melas ve 70 bin ton küspe elde edecek.