Girişim özelliklerine göre dış ticaret istatistikleri

ANKARA (AA) - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 yılına ilişkin Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistiklerini açıkladı.

Dış ticaret verileri, iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileriyle eşleştirilerek, dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde edildi.

Buna göre, 2018'de 77 bin 8 girişim ihracat, 69 bin 772 girişim ise ithalat yaptı.

İhracatta, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,7 olurken, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 19,2, 50-249 kişi çalışanı bulunan orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 16,5 olarak hesaplandı. İhracatta 250 ve daha fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 44,6 olarak kayıtlara geçti.

İthalatta ise 1-9 kişi çalışanı bulunan mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 8,6, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 11,1, 50-249 kişi çalışan sayısına sahip orta ölçekli girişimlerin payı yüzde 16,4, 250 ve daha fazla çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 64 olarak belirlendi.

Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın yüzde 57,5'i, ithalatın ise yüzde 56,5'i sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı yüzde 38,9, ithalattaki payı ise yüzde 31,6 düzeyinde hesaplandı.

Sanayi sektörünün ihracatının yüzde 69,3’ü 250 ve fazla çalışanlı büyük ölçekli girişimler tarafından yapıldı. Ticaret sektörünün ihracatının yüzde 91,4'ünü 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) gerçekleştirdi.

Sanayi sektörü tarafından yapılan ithalatta, 250 ve daha çok çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı yüzde 80 olurken, ticaret sektörünce gerçekleştirilen ithalatın yüzde 68,7'si, 1-249 kişi çalışan KOBİ'ler tarafından yapıldı.

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, geçen yıl ihracatlarının yüzde 54,4'ünü Avrupa Birliği (AB) ülkelerine, yüzde 14,1'ini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yaptı. AB ülkelerine yapılan ihracatın yüzde 62,6'sını sanayi, yüzde 35,5'ini ise ticaret sektöründeki girişimler oluşturdu.

Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının yüzde 38,6'sını AB'den, yüzde 21,4'ünü diğer Asya ülkelerinden, yüzde 12,8'ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Söz konusu girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla yüzde 35,3 ile AB, yüzde 31 ile diğer Asya ve yüzde 11,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.

İmalat sanayi ürünleri ihracatının yüzde 59,1'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, yüzde 37,9'unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise yüzde 96,6'sını imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,7'sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.

Öte yandan, imalat sanayi ürünleri ithalatının yüzde 54,5'i sanayi, yüzde 36,6'sı ticaret ve yüzde 9'u diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının yüzde 76,4'ünü imalat sanayi ürünleri, yüzde 4,6'sını madencilik ürünleri, yüzde 4,3'ünü ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.

İhracatın yüzde 44,6'sını, ithalatın ise yüzde 57,4'ünü ilk 100 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın yüzde 16,9'unu, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın yüzde 22,3'ünü gerçekleştirdi.

Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 18,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise yüzde 14,1 olarak belirlendi.

Sektörde en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı yüzde 19,6 iken, ticaret sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı yüzde 13,6 oldu.

Girişimlerin yüzde 44,3'ü tek ülkeye, yüzde 16,5'i iki ülkeye ihracat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı yüzde 4,5 olurken, bu girişimlerin ihracattaki payı yüzde 62,3'ü buldu.

Girişimlerin yüzde 50,3'ü tek ülkeden, yüzde 15,6'sı iki ülkeden ithalat yaptı. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı yüzde 2,2, bu girişimlerin ithalattaki payı yüzde 56,6 olarak belirlendi.