Doğu Anadolu’da çığ uyarısı

Meteoroloji Genel Müdürlüğü ekipleri, Doğu Anadolu bölgesinde bulunan iller için çığ, buzlanma ve don uyarısında bulunarak vatandaşları alabilecekleri tedbirler konusunda bilgilendirdi.

Erzincan ve çevre illerde soğuk hava etkisini sürdürüyor. Meteoroloji 12. Bölge Müdürlüğü ekiplerince de yapılan son değerlendirmelere göre, havanın parçalı, yer yer çok bulutlu olarak geçeceği, gece ve sabah saatlerinde buzlanma ve don olayı ile birlikte yer yer pus hadisesinin görüleceği tahmin edilirken, gündüz saatlerinde yüksek ve dik eğimli yamaçlarda çığ tehlikesinin bulunduğu belirtildi.

‘Çığ uyarısı’

Yüksek kar örtüsü bulunan eğimli dik yamaçlarda çığ riski bulunduğundan, yetkililerin ve vatandaşların dikkatli ve tedbirli olmaları gerekmektedir.

‘Buzlanma ve don uyarısı’

Bölgede gün boyunca buzlanma ve don olayının etkili olması beklendiğinden yaşanabilecek olumsuzluklara (buzlanma, don, ulaşımda aksamalar vb.) karşı dikkatli ve tedbirli olunması gerekmektedir.

Öte yandan, meteoroloji ekipleri çığ oluşumu sırasında ve sonrasında alınabilecek tedbirleri paylaşarak vatandaşları bilgilendirdi.

‘Çığ oluşması sırasında alınabilecek tedbirler’

Eğer çığa yakalanırsanız;

Çığ genellikle çok hızlı gelişir ve hareket eder. Bu nedenle, çığın oluşması fark edildikten sonra mümkün olduğunca hızlı ve soğukkanlı olunmalıdır. Çığın başlangıç anından sonra, eğer bina içinde değil dışarıda bulunuyor iseniz;

Çığ başladığında, çığın büyüklüğüne, hızına, patikanın genişliğine, etrafta bulunan araçlara (araba, kayak, kar aracı veya hiçbir şey) ve var olan daha güvenli yerlere (büyük ve sabit kayalar, yamaç aşağı girintiler, vb.) bağlı olarak, o alandan çok hızlı bir şekilde ayrılmaya karar vermek gerekir.

Çığın daha yavaş ve yüksekliğinin az olduğu kenar kısımlarına ulaşmaya çalışmak, bağırarak veya başka ses kaynaklarını (korna, çan, ıslık, siren) kullanarak, diğer insanları uyarmak, eğer çığa yakalanmamız kesin ise veya o anda kayak yapıyor iseniz, kayak sopalarını (batonlar bileğe bağlı olmamalıdır) ve kayakları çıkarıp atmak, sabit bir ağaç (yeterince güvenilir olmasa da çığın büyüklüğüne göre çare olabilir), kaya veya başka bir cisme tutunmaya çalışmak, kırılmış ağaç ve kaya parçalarından uzak kalmaya veya korunmaya çalışmak, kerden de destek alarak yüzme hareketi yaparak akan karın üstünde kalmaya çalışmak, ağzı sıkıca kapatmak, eğer mümkünse kafa karın altında kaldığı anda uzun süre nefesi tutmaya çalışmak.

Önerilen diğer bir yöntem de akış sırasında oturma pozisyonu almaktır. Bu yöntemde bacaklar ve kollar birbirlerine yapıştırılır ve çığ durmadan kısa süre önce, bacaklar ile yeri sertçe iterek (eğer zemin altta ise veya zemin üzerindeki kar sertleşmeye başlamış ise) kalkmaya çalışmak. Çünkü çığ durduktan sonra, betonumsu bir özellik kazanacak olan kar içinde, değil kalkmak parmağımızı oynatmak bile imkânsızdır.

Çığ durmadan önce mutlaka bir el yüzün önünde (ağız ve burnu kapatacak şekilde), diğer el de başın üstünde (yüzeye doğru uzatarak) tutmak ve kar altında kalınan zaman boyunca bizim için hayati önem taşıyacak olan nefes alınan boşluğu (hava kesesi) genişletmek ve bu arada başı sağa sola çevirmeye çalışmak da fayda vardır. Bu hava kesesi, çok küçük olsa bile ağız ve burnun kar ile dolmaması demektir. Kesenin varlığı, kazazedenin her zaman kurtulma şansının olduğunu ümit etmesini sağlar.

Karda ses iletimi az olmasına rağmen, eğer yüzeye yakın olunduğu hissedilirse ya da öyle olabileceği varsayımını ihmal etmemek için bağırmak faydalı olabilir.

Bazı olaylar ve araştırmalar göstermiştir ki, sırt çantası taşıyan insanların çığın topuğu civarında yüzeyde kalma şansları, taşımayanlardan daha fazladır.

Eğer bir aracın içinde bulunuyorsanız;

Motoru durdurup, ışıkları söndürmeli, araçtaki oksijen miktarını korumak için sigara içmemeli ve kibrit yakmamalı, eğer telsiz varsa çağrı yapmalı ve telsizi alıcı konumunda sürekli açık tutmalı, dışarı ses (korna) ve ışık verecek herhangi bir alet (fener gibi) faydalı olabilir. Eğer araçta bir çubuk veya benzeri bir alet var ise, bunu kar içine yukarı doğru batırıp kurtarmaya gelecek olanların çubuğu görmelerini ümit etme şansımız da olabilir. En son olarak da çevreleyen karı kazmaktır. Ancak, kazarken kişi kendini kesinlikle güvende hissetmiyorsa araç içinde kalmanız daha emniyetlidir.

Çığ olduktan sonra işe, en kısa zamanda ilgili kişi ve kuruluşlara haber verilmelidir.