Yargıtay'ın emsal kararına göre, ev sahibinin sorumluluğundaki onarımları kiracı ödediğinde, bu masrafları geri alma hakkı bulunuyor. Türk Borçlar Kanunu, kiracı hakları ve başvuru süreçleri hakkında detaylı rehber.
Yargıtay Kararıyla Kiracıların Hakkı Netleşti: Ev Sahibinin Onarım Masraflarını Geri Alma Rehberi
Kira hukukunda kiracıların lehine önemli bir emsal karar Yargıtay'dan geldi. Mahkeme, ev sahibinin sorumluluğunda olan ancak kiracı tarafından yapılan zorunlu onarım masraflarının, kiracıya iade edilmesi gerektiğini hükme bağladı. Bu karar, özellikle onarım masraflarının paylaşımı konusunda yaşanan anlaşmazlıklara netlik kazandırıyor.
Ev Sahibinin Sorumlulukları Kanunla Sabit
Türk Borçlar Kanunu'nun 306. maddesi açıkça, kiralanan taşınmazın kiraya veren (ev sahibi) tarafından kullanıma elverişli halde tutulması gerektiğini düzenler. Bu kapsamda, evin asli yapısını ve temel işlevlerini ilgilendiren büyük onarımlar ev sahibinin sorumluluğundadır. Peki, bu onarımlar nelerdir?
Çatı onarımı veya değişimi,
Dış cephe mantolama ve boya işleri,
Elektrik tesisatı veya su tesisatının eskimeye bağlı tamamen yenilenmesi,
Kombi, kalorifer kazanı gibi merkezi sistemlerin değişimi veya büyük onarımları,
Anahtar teslim dairelerde, kapı-pencere gibi esaslı yapı elemanlarının onarımı.
Kiracı Zorunlu Onarımı Yaparsa: Geri İsteme Hakkı Doğar
Pratikte, ev sahipleri bazen bu masrafları üstlenmekte gecikebilir veya direnebilir. Bu durumda, kiracının yaşam konforu ve güvenliği doğrudan etkilenir. Yargıtay'ın yakın tarihli kararı ve hukuk doktrini, kiracının bu zorunlu durumlarda yaptığı harcamaları "zorunlu gider" (tevkifatan masraf) olarak kabul eder. Kiracı, ev sahibini öncelikle yazılı olarak uyararak onarımı yapmaya davet etmeli, eğer sonuç alınamazsa ve durum acilse, gideri kendisi karşılayarak daha sonra belgeleriyle birlikte ev sahibinden talep edebilir.
Yargıtay Kiracı Lehine Kararlarıyla Yol Gösteriyor
Yargıtay kararlarında sıkça vurgulandığı üzere, kiralanan maldaki "**ayıp**" (kusur) giderilmeden ev sahibi sorumluluktan kurtulamaz. Örneğin, akan bir çatı, kışın çalışmayan bir kombi veya güvenlik riski oluşturan eski elektrik tesisatı, ev sahibinin sorumluluğundaki ayıplardır. Kiracı, bu giderleri ödediğinde, tutarı ev sahibinden talep etme hakkına sahiptir. Bu talep, kira ödemelerinden mahsup edilerek de gerçekleştirilebilir.
Hakkınızı Korumanın Altın Kuralları: Belgeleri Saklayın ve İhtar Çekin
Hukuki süreçte en kritik nokta, ispat yükümlülüğüdür. Kiracıların haklarını koruyabilmeleri için şu adımları titizlikle izlemeleri önerilir:
1. Tüm Belge ve Faturaları Saklayın: Yapılan onarıma dair tüm fatura, makbuz ve anlaşmaları eksiksiz saklayın.
2. Yazılı İhtar Çekin: Onarım ihtiyacını ev sahibine **noter aracılığıyla ihtarname** göndererek veya e-posta/sms gibi yazılı kanıt bırakacak şekilde iletin. Bu, ev sahibini resmen uyarmanın en sağlam yoludur.
3. Süre Tanıyın: İhtarnamede, onarımın yapılması için makul bir süre (genellikle 30 gün) verin.
4. Hukuki Yardım Alın: Eğer ev sahibi talebinize olumlu yanıt vermezse, bir avukat aracılığıyla hukuki süreci başlatın.
Sonuç olarak, Yargıtay'ın bu net kararı, kiracıların elini güçlendiriyor. Kanun, ev sahibinin sorumluluğundaki masrafları kiracıya yükleyemez. Kiracılar, haklarını bilerek ve gerekli belgelendirmeyi yaparak, hukuki süreçte başarılı olabilirler.